Tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ em toàn cầu vẫn ổn định, nhưng vẫn còn hơn 14 triệu trẻ sơ sinh chưa được tiêm chủng – WHO, UNICEF

Theo dữ liệu mới về tỷ lệ tiêm chủng quốc gia do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và UNICEF công bố hôm nay, năm 2024, 89% trẻ sơ sinh trên toàn cầu – khoảng 115 triệu trẻ – đã được tiêm ít nhất một liều vắc-xin bạch hầu, uốn ván và ho gà (DTP), và 85% – khoảng 109 triệu trẻ – đã hoàn thành cả ba liều vắc-xin.

So với năm 2023, có thêm khoảng 171.000 trẻ em được tiêm ít nhất một liều vắc-xin và thêm một triệu trẻ em đã hoàn thành đầy đủ ba liều vắc-xin DTP. Mặc dù những thành quả đạt được còn khiêm tốn, nhưng chúng cho thấy những tiến bộ liên tục của các quốc gia đang nỗ lực bảo vệ trẻ em, ngay cả trong bối cảnh những thách thức ngày càng gia tăng.

❤️Tuy nhiên, gần 20 triệu trẻ sơ sinh đã bỏ lỡ ít nhất một liều vắc-xin DTP trong năm ngoái, bao gồm 14,3 triệu trẻ em “không tiêm liều nào” chưa từng được tiêm một liều vắc-xin nào. Con số này cao hơn 4 triệu so với mục tiêu năm 2024 cần đạt được để tiếp tục theo kịp các mục tiêu của Chương trình Tiêm chủng 2030, và cao hơn 1,4 triệu so với năm 2019, năm cơ sở để đo lường tiến độ.

❤️”Vắc-xin cứu sống con người, cho phép các cá nhân, gia đình, cộng đồng, nền kinh tế và quốc gia phát triển mạnh mẽ”, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc WHO, phát biểu. “Thật đáng khích lệ khi thấy số lượng trẻ em được tiêm chủng tiếp tục tăng, mặc dù chúng ta vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Việc cắt giảm mạnh viện trợ, cùng với thông tin sai lệch về tính an toàn của vắc-xin, đang đe dọa phá vỡ những tiến bộ đã đạt được trong nhiều thập kỷ. WHO vẫn cam kết hợp tác với các đối tác để hỗ trợ các quốc gia phát triển các giải pháp địa phương và tăng cường đầu tư trong nước nhằm tiếp cận tất cả trẻ em với sức mạnh cứu sống của vắc-xin.”

Trẻ em thường không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đủ liều do nhiều yếu tố kết hợp, chẳng hạn như khả năng tiếp cận hạn chế với các dịch vụ tiêm chủng, nguồn cung bị gián đoạn, xung đột và bất ổn, hoặc thông tin sai lệch về vắc-xin.

🌏Khả năng tiếp cận vắc-xin vẫn còn rất bất bình đẳng

Dữ liệu từ 195 quốc gia cho thấy 131 quốc gia đã liên tục đạt được ít nhất 90% trẻ em được tiêm mũi vắc-xin DTP đầu tiên kể từ năm 2019, nhưng không có bước tiến đáng kể nào trong việc mở rộng nhóm này. Trong số các quốc gia đạt dưới 90% vào năm 2019, chỉ có 17 quốc gia tăng được tỷ lệ bao phủ trong 5 năm qua. Trong khi đó, tại 47 quốc gia, tiến độ đang bị đình trệ hoặc xấu đi. Con số này bao gồm 22 quốc gia đã đạt và vượt mục tiêu 90% vào năm 2019 nhưng kể từ đó đã giảm.

Dữ liệu cho thấy xung đột và khủng hoảng nhân đạo có thể nhanh chóng làm xói mòn tiến độ tiêm chủng. Một phần tư trẻ sơ sinh trên thế giới sống ở chỉ 26 quốc gia bị ảnh hưởng bởi tình trạng bất ổn, xung đột hoặc khủng hoảng nhân đạo, nhưng lại chiếm một nửa số trẻ em chưa được tiêm chủng trên toàn cầu. Đáng lo ngại là tại một nửa số quốc gia này, số trẻ em chưa được tiêm chủng đã tăng nhanh chóng từ 3,6 triệu vào năm 2019 lên 5,4 triệu vào năm 2024, nhấn mạnh sự cần thiết của các biện pháp ứng phó nhân đạo, bao gồm cả tiêm chủng.

Tỷ lệ tiêm chủng tại 57 quốc gia thu nhập thấp được Gavi, Liên minh Vắc-xin hỗ trợ, đã được cải thiện trong năm qua, giảm khoảng 650.000 trẻ em chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đủ liều. Đồng thời, dấu hiệu trượt dốc đang xuất hiện ở các quốc gia có thu nhập trung bình cao và cao, vốn trước đây duy trì tỷ lệ tiêm chủng ít nhất 90%. Ngay cả một sự sụt giảm nhỏ trong tỷ lệ tiêm chủng cũng có thể làm tăng đáng kể nguy cơ bùng phát dịch bệnh và gây thêm áp lực lên các hệ thống y tế vốn đã quá tải.

“Tin tốt là chúng ta đã tiếp cận được nhiều trẻ em hơn với vắc-xin cứu sống. Tuy nhiên, hàng triệu trẻ em vẫn chưa được bảo vệ khỏi các bệnh có thể phòng ngừa, và điều đó đáng lo ngại cho tất cả chúng ta”, Giám đốc Điều hành UNICEF Catherine Russell phát biểu. “Chúng ta phải hành động ngay bây giờ với quyết tâm vượt qua những rào cản như ngân sách y tế bị thu hẹp, hệ thống y tế yếu kém cùng với thông tin sai lệch và hạn chế tiếp cận do xung đột. Không trẻ em nào phải chết vì một căn bệnh mà chúng ta biết cách phòng ngừa.”

Mở rộng bảo vệ chống lại các bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin

Bất chấp những thách thức này, các quốc gia – đặc biệt là các quốc gia được Gavi hỗ trợ – vẫn tiếp tục triển khai và mở rộng quy mô vắc-xin, bao gồm vắc-xin phòng ngừa vi-rút papilloma ở người (HPV), viêm màng não, bệnh phế cầu khuẩn, bại liệt và rotavirus.

Ví dụ, việc mở rộng quy mô tiêm chủng vắc-xin HPV trên phạm vi toàn quốc và các nỗ lực khôi phục ở các quốc gia đã triển khai vắc-xin này trước đây đã giúp tăng tỷ lệ bao phủ toàn cầu lên 4% trong năm qua. Vào năm 2024, 31% trẻ em gái vị thành niên đủ điều kiện trên toàn cầu đã được tiêm ít nhất 1 liều vắc-xin HPV – hầu hết các liều được tiêm ở các quốc gia sử dụng lịch tiêm chủng một liều. Mặc dù còn xa mục tiêu phủ sóng 90% vào năm 2030, nhưng đây là mức tăng đáng kể so với mức phủ sóng 17% vào năm 2019.

Tiến sĩ Sania Nishtar, Giám đốc điều hành của Gavi, Liên minh Vắc-xin, cho biết: “Năm 2024, các quốc gia thu nhập thấp đã bảo vệ được nhiều trẻ em hơn bao giờ hết, với tỷ lệ bao phủ tăng lên đối với tất cả các loại vắc-xin do Gavi hỗ trợ. Tuy nhiên, sự gia tăng dân số, tình trạng bất ổn và xung đột đang đặt ra những rào cản lớn cho việc đạt được công bằng, khiến trẻ em và cộng đồng dễ bị tổn thương nhất phải đối mặt với nguy cơ. Sự cam kết liên tục từ các chính phủ và đối tác sẽ rất quan trọng để cứu sống và bảo vệ thế giới khỏi các mối đe dọa của bệnh truyền nhiễm.”

🌐Tỷ lệ bao phủ vắc-xin sởi cũng được cải thiện, với 84% trẻ em được tiêm mũi đầu tiên và 76% được tiêm mũi thứ hai, tăng nhẹ so với năm trước. Ước tính có thêm 2 triệu trẻ em được tiêm chủng vào năm 2024, nhưng tỷ lệ bao phủ chung vẫn thấp hơn nhiều so với mức 95% cần thiết trong mỗi cộng đồng để ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát.

Điều này dẫn đến hơn 30 triệu trẻ em vẫn chưa được bảo vệ đầy đủ trước dịch sởi, dẫn đến các đợt bùng phát dịch lớn hoặc nghiêm trọng hơn. Năm 2024, số quốc gia có dịch sởi bùng phát lớn hoặc nghiêm trọng đã tăng mạnh lên 60 quốc gia, gần gấp đôi so với con số 33 quốc gia của năm 2022.

🌏Lời hứa bảo vệ mọi trẻ em đang bị đe dọa

Mặc dù nhu cầu tiêm chủng cho trẻ em trong cộng đồng vẫn cao và việc bảo vệ chống lại nhiều bệnh tật đang được mở rộng, nhưng những ước tính mới nhất cho thấy một quỹ đạo đáng lo ngại. Sự thiếu hụt ngân sách quốc gia và toàn cầu, tình trạng bất ổn ngày càng gia tăng trên toàn thế giới và thông tin sai lệch về vắc-xin ngày càng gia tăng đang đe dọa làm trì hoãn hoặc thậm chí đảo ngược tiến trình, dẫn đến nguy cơ gia tăng các bệnh nặng và tử vong do các bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin.

🌏WHO và UNICEF kêu gọi các chính phủ và các đối tác liên quan nhằm:

🍀thu hẹp khoảng cách tài trợ cho chu kỳ chiến lược tiếp theo của Gavi (2026–2030) nhằm bảo vệ hàng triệu trẻ em ở các quốc gia thu nhập thấp và an ninh y tế toàn cầu;

🍀tăng cường tiêm chủng trong các bối cảnh xung đột và dễ bị tổn thương để tiếp cận nhiều trẻ em hơn chưa được tiêm chủng vắc-xin và ngăn ngừa các đợt bùng phát dịch bệnh chết người;

🍀ưu tiên các chiến lược do địa phương chủ trì và đầu tư trong nước, lồng ghép tiêm chủng chặt chẽ vào hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu để thu hẹp khoảng cách về công bằng;

🍀chống lại thông tin sai lệch và tăng cường hơn nữa việc tiếp cận vắc-xin thông qua các phương pháp tiếp cận dựa trên bằng chứng; và

🍀đầu tư vào hệ thống dữ liệu và giám sát dịch bệnh mạnh mẽ hơn để định hướng các chương trình tiêm chủng có tác động cao.

 

🌐Tham khảo

Chương trình nghị sự tiêm chủng 2030: Chiến lược toàn cầu để không ai bị bỏ lại phía sau https://www.who.int/teams/immunization-vaccines-and-biologicals/strategies/ia2030

Phân tích và Thông tin chi tiết về Tiêm chủng

Ước tính của WHO/UNICEF về tỷ lệ tiêm chủng quốc gia.

https://www.who.int/teams/immunization-vaccines-and-biologicals/immunization-analysis-and-insights/global-monitoring/immunization-coverage/who-unicef-estimates-of-national-immunization-coverage

 

🌐Dựa trên dữ liệu do quốc gia báo cáo, ước tính về tỷ lệ tiêm chủng quốc gia (WUENIC) của WHO và UNICEF cung cấp bộ dữ liệu lớn nhất và toàn diện nhất thế giới về xu hướng tiêm chủng cho 14 loại vắc-xin được tiêm thông qua các hệ thống y tế thông thường – thường là tại các phòng khám, trung tâm cộng đồng, dịch vụ tiếp cận cộng đồng hoặc các chuyến thăm khám của nhân viên y tế. Trong năm 2024, dữ liệu được cung cấp từ 189 quốc gia.

Giới thiệu về WHO🌏

Tận tâm vì sức khỏe và hạnh phúc của tất cả mọi người và được định hướng bởi khoa học, Tổ chức Y tế Thế giới dẫn đầu và ủng hộ các nỗ lực toàn cầu nhằm mang lại cho mọi người, ở mọi nơi, cơ hội bình đẳng để có một cuộc sống an toàn và khỏe mạnh. Chúng tôi là cơ quan y tế của Liên Hợp Quốc. Chúng tôi kết nối các quốc gia, đối tác và những người ở tuyến đầu tại hơn 150 địa điểm – dẫn đầu phản ứng của thế giới đối với các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật, giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề sức khỏe và mở rộng khả năng tiếp cận thuốc men và chăm sóc sức khỏe. Sứ mệnh của chúng tôi là thúc đẩy sức khỏe, giữ cho thế giới an toàn và phục vụ những người dễ bị tổn thương. www.who.int

Giới thiệu về UNICEF❤️

UNICEF, cơ quan Liên Hợp Quốc về trẻ em, hoạt động nhằm bảo vệ quyền của mọi trẻ em, ở mọi nơi, đặc biệt là những trẻ em thiệt thòi nhất và ở những nơi khó tiếp cận nhất. Tại hơn 190 quốc gia và vùng lãnh thổ, chúng tôi nỗ lực hết mình để giúp trẻ em tồn tại, phát triển và phát huy hết tiềm năng của mình.