Băng dán kháng khuẩn dán vị trí catheter tĩnh mạch trung tâm giúp giảm nhiễm trùng liên quan đến catheter ở trẻ sơ sinh
Tác giả Lai N, Taylor JE, Tan K, Choo Y, Ahmad Kamar A, Muhamad N
Câu hỏi: Đối với trẻ sơ sinh cần đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm, việc sử dụng băng tẩm kháng sinh hoặc thuốc sát khuẩn cho ống thông so với việc không dùng băng có làm giảm nhiễm trùng liên quan đến ống thông không?
Catheter tĩnh mạch trung tâm (CVC) là những ống thông được đưa vào tĩnh mạch để truyền dịch, thuốc và dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch cho bệnh nhân. Rủi ro của CVC đã được biết đến rộng rãi và có thể gây nhiễm trùng, có thể dẫn đến tử vong hoặc bệnh tật nghiêm trọng.
Trẻ sơ sinh dễ bị tổn thương vì một mặt chúng cần CVC để duy trì sự sống và mặt khác có nguy cơ cao gặp biến chứng do da mỏng và hệ thống miễn dịch kém phát triển.
Một số biện pháp đã được đưa ra để giảm nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh. Bao gồm vệ sinh tay cho người chăm sóc, vệ sinh da cho trẻ sơ sinh, dùng thuốc kháng sinh và thay đổi ống thông bao gồm sử dụng băng hoặc miếng dán ống thông có chất sát khuẩn hoặc kháng sinh đước dán trên da tại vị trí đặt CVC. Mặc dù có triển vọng, nhưng các biện pháp này cần được đánh giá liên tục.
Trong bài đánh giá này, các tác giả đã tổng hợp bằng chứng mới nhất về hiệu quả và tính an toàn của băng sát trùng hoặc băng kháng sinh như một phần của việc chăm sóc CVC ở trẻ sơ sinh bị bệnh.
Ngày tìm kiếm: Các tác giả đã thực hiện tìm kiếm trong nhiều cơ sở dữ liệu y tế vào tháng 9 năm 2015.
Đặc điểm nghiên cứu: Ba nghiên cứu (tổng số người tham gia: 855) phù hợp với tiêu chí đưa vào
Có hai so sánh chính:
i) băng chlorhexidine và làm sạch da bằng cồn so với băng polyurethane tiêu chuẩn và làm sạch da bằng povidone-iodine (từ một nghiên cứu lớn) và
ii) miếng dán bạc-alginate so với nhóm đối chứng không dùng miếng dán (từ hai nghiên cứu nhỏ hơn).
Chất lượng của các nghiên cứu được đưa vào là cao, ngoại trừ việc những người tham gia chặt chẽ vào các thử nghiệm như nhân viên chăm sóc không được che giấu việc trẻ sơ sinh trong nghiên cứu có được dùng băng sát trùng hoặc băng kháng sinh hay không, điều này có thể ảnh hưởng đến việc ghi chép hoặc diễn giải kết quả của họ.
Nguồn tài trợ cho nghiên cứu: Một trong những nghiên cứu được tài trợ một phần bởi Johnson and Johnson Medical; Children’s Foundation; Children’s Hospital, Milwaukee và Viện Y tế Quốc gia. Một nghiên cứu khác được tài trợ bởi Quỹ nghiên cứu NICU Vanderbilt. Nguồn tài trợ không được nêu trong nghiên cứu thứ ba.
Kết quả chính:
Trong những phát hiện chính của nhóm NC, băng chlorhexidine/làm sạch da bằng cồn không tạo ra sự khác biệt đối với nhiễm trùng dòng máu liên quan đến ống thông (central line-related bloodstream infections CRBSI) và nhiễm trùng máu (“nhiễm trùng huyết”) không xác định được nguồn gốc, mặc dù nó làm giảm đáng kể khả năng vi sinh vật cư trú trong CVC (“xâm nhiễm ống thông”), với mức giảm trung bình 9% nguy cơ ở trẻ sơ sinh với nguy cơ ban đầu là 24% (1 nghiên cứu, 655 trẻ sơ sinh).
Tuy nhiên, trẻ sơ sinh được dán băng chlorhexidine/làm sạch da bằng cồn có nhiều khả năng bị kích ứng da (“viêm da tiếp xúc”), vì 19 trong số 335 trẻ sơ sinh (5,7%) trong nhóm chlorhexidine phát triển biến chứng này so với không có trẻ nào trong nhóm được băng tiêu chuẩn/làm sạch bằng povidone-iodine.
Tuy nhiên, không rõ liệu băng hay dung dịch cồn là nguyên nhân chính gây ra tình trạng kích ứng da, vì nhóm kia không sử dụng dung dịch cồn để làm sạch da.
Trong so sánh khác, miếng dán bạc-alginate không tạo ra sự khác biệt tổng thể nào về CRBSI và tỷ lệ tử vong so với không băng, cũng không gây ra bất kỳ phản ứng bất lợi nào.
Chất lượng bằng chứng: Có bằng chứng chất lượng trung bình cho tất cả các kết quả chính.
Yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng bằng chứng là thiếu độ chính xác trong ước tính kết quả, vì phạm vi hợp lý được tính toán của các hiệu ứng (khoảng tin cậy 95%) là rộng.
Kết luận: Băng CVC chlorhexidine với làm sạch da bằng cồn có nguy cơ gây kích ứng da cao so với việc giảm nhẹ tình trạng nhiễm khuẩn ống thông.
Đối với miếng dán bạc-alginate, bằng chứng vẫn chưa đủ để có bức tranh rõ ràng về lợi ích và tác hại.
Các tác giảbđã đưa ra các khuyến nghị cho các nghiên cứu trong tương lai để đánh giá các biện pháp can thiệp này.
Kết luận của tác giả:
Dựa trên bằng chứng chất lượng trung bình, băng chlorhexidine/làm sạch da bằng cồn làm giảm tình trạng nhiễm khuẩn ống thông, nhưng không tạo ra sự khác biệt đáng kể nào về các kết quả chính như nhiễm trùng huyết và CRBSI so với băng polyurethane/làm sạch bằng povidone-iodine. Băng chlorhexidine/làm sạch bằng cồn gây ra nguy cơ đáng kể về viêm da tiếp xúc ở trẻ sinh non, mặc dù không rõ liệu điều này chủ yếu là do vật liệu băng hay chất làm sạch. Mặc dù miếng dán bạc-alginate có vẻ an toàn, nhưng vẫn chưa đủ bằng chứng để đưa ra khuyến nghị trong thực tế. Các nghiên cứu trong tương lai đánh giá băng kháng khuẩn nên đảm bảo làm mù người chăm sóc và người đánh giá kết quả và đảm bảo rằng tất cả những người tham gia đều nhận được các biện pháp can thiệp đồng thời giống nhau, chẳng hạn như chất làm sạch da. Các kết quả chính như nhiễm trùng huyết, CRBSI và tử vong nên được đánh giá ở trẻ sơ sinh có tuổi thai và cân nặng khi sinh khác nhau.
Trích Lai N, Taylor JE, Tan K, Choo Y, Ahmad Kamar A, Muhamad N. Antimicrobial dressings for the prevention of catheter-related infections in newborn infants with central venous catheters. Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 3. Art. No.: CD011082. DOI: 10.1002/14651858.CD011082.pub2