Tác động của kỹ thuật ho, thổi máy đo chức năng hô hấp và phương pháp bóng giảm căng thẳng lên cơn đau, sự lo lắng và sự thoải mái của người cao tuổi trong quá trình thực hành đặt ống thông tĩnh mạch ngoại vi: Một nghiên cứu có đối chứng ngẫu nhiên
Hediye Özbay và cộng sự. Geriatr Nurs. 2025.
Điểm nổi bật
🍀Thiếu bằng chứng từ các nghiên cứu so sánh tác dụng của phương pháp Cough Trick, Spirometer Blowing và Stress Ball đối với các dấu hiệu sinh tồn, cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái ở người cao tuổi.
🍀Phương pháp Cough Trick [ho], Spirometer Blowing [thổi hơi] và Stress Ball [bóng cao su] nên được sử dụng như các biện pháp can thiệp điều dưỡng để giảm đau và lo lắng trong quá trình đặt PIVC ở người cao tuổi.
🍀Phương pháp Cough Trick, Spirometer Blowing và Stress Ball được phát hiện là cải thiện mức độ thoải mái trong quá trình đặt PIVC.
🍀Các phương pháp không dùng thuốc như Cough Trick, Spirometer Blowing và Stress Ball tiết kiệm chi phí, dễ áp dụng và không có tác dụng phụ. Tuy nhiên, phương pháp Spirometer Blowing và Stress Ball yêu cầu thiết bị đặc biệt, điều này có thể hạn chế việc sử dụng.
Đặt catheter tĩnh mạch ngoại vi (PIVC) là một thủ thuật xâm lấn được sử dụng rộng rãi tại các phòng khám và khoa cấp cứu. Đặt catheter tĩnh mạch gây đau chủ yếu do các đầu dây thần kinh ở lớp biểu bì. Cơn đau liên quan đến các thủ thuật sử dụng kim tiêm ảnh hưởng đến cân bằng nội môi của bệnh nhân và làm tăng mức độ lo lắng. Để giảm đau và khó chịu do PIVC gây ra, cần phải đánh giá kỹ lưỡng bệnh nhân, thực hiện một số biện pháp phòng ngừa và sử dụng phương pháp tiêm hiệu quả. Theo Hiệp hội Điều dưỡng Truyền dịch (INS), các lựa chọn điều trị phù hợp và chuyên biệt nên được áp dụng cho các nhóm bệnh nhân cụ thể, chẳng hạn như trẻ sơ sinh, trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi.
Các phương pháp dược lý như kem emla, ethyl chloride và lidocaine từ lâu đã được sử dụng để kiểm soát cơn đau và khó chịu trong các thủ thuật PIVC. Mặc dù hiệu quả, các phương pháp dược lý này cũng có thể dẫn đến các tác dụng phụ bất lợi, kéo dài thời gian phẫu thuật và chi phí cao. Tác dụng của thuốc giảm đau tại chỗ cần thời gian để biểu hiện, và việc mua các loại kem này rất tốn kém.6 Do đó, cần có các phương pháp không dùng thuốc dễ sử dụng, không tốn kém, tiết kiệm thời gian và không gây tác dụng phụ để kiểm soát cơn đau trong PIVC.
Các phương pháp không dùng thuốc dành cho người lớn có thể được phân loại thành ba nhóm chính: phương pháp hỗ trợ, phương pháp nhận thức/hành vi và phương pháp vật lý. Các phương pháp nhận thức/hành vi, chẳng hạn như kỹ thuật thư giãn và đánh lạc hướng, dựa trên giả thuyết rằng cơn đau có các khía cạnh về nhận thức và hành vi.3 Đánh lạc hướng là một phương pháp đơn giản và hiệu quả liên quan đến việc chuyển hướng sự chú ý của một cá nhân khỏi các kích thích gây đau và hướng sự chú ý của họ đến các kích thích dễ chịu; điều này có thể làm giảm đáng kể sự lo lắng, sợ hãi và đau đớn của họ.
Trò chơi điện tử, kiểm soát hơi thở, ho, thổi bóng bay hoặc bong bóng, bóp bóng giảm căng thẳng, các bài tập thư giãn và tai nghe thực tế ảo là một số kỹ thuật gây xao nhãng chủ động, trong khi các hoạt động như nghe nhạc, tham gia vào cuộc trò chuyện không liên quan và xem tivi, phim hoạt hình, kính vạn hoa hoặc thẻ gây xao nhãng là các phương pháp gây xao nhãng thụ động. Các phương pháp này có thể được áp dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với các phương pháp dược lý và ưu điểm của chúng bao gồm dễ áp dụng, chi phí thấp và không có tác dụng phụ. Các phương pháp gây xao nhãng chủ động, chẳng hạn như ho, thổi bóng bay và bóp bóng giảm căng thẳng, đã được báo cáo là có tác dụng sinh lý.
Hoạt động bóp bóng cao su giảm căng thẳng dựa trên giả định rằng một cá nhân chỉ có thể tương tác với kích thích nếu họ tập trung vào nó một cách có ý thức. Kỹ thuật này hướng sự chú ý của cá nhân đến một kích thích không gây đau. Ngoài ra, hành động bóp bóng kích thích các dây thần kinh ở tay của cá nhân và các kích thích kết quả được truyền đến vùng limbic của não; đây là một cơ chế khác góp phần làm giảm đau. Phương pháp thổi và ho bằng máy đo dung tích phổi kích thích hệ thần kinh tự chủ và tăng áp lực trong lồng ngực, dẫn đến tăng nhịp tim, huyết áp, áp lực khoang dưới nhện và kích hoạt thụ thể áp suất. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tăng cường hoạt hóa thụ thể áp lực có liên quan đến việc giảm nhận thức về cơn đau.9,17 Phương pháp ho cũng làm tăng khả năng chịu đau của cá nhân bằng cách chuyển hướng sự chú ý của họ sang một hướng khác.
Ước tính đến năm 2050, 20% dân số thế giới sẽ là người cao tuổi, và sự gia tăng này dự kiến sẽ diễn ra nhanh chóng ở các nước đang phát triển. Xem xét sự gia tăng của nhóm dân số này và nhu cầu điều trị liên quan, điều quan trọng là phải xác định hiệu quả của các phương pháp khác nhau. Mặc dù tài liệu bao gồm các nghiên cứu về hiệu quả của việc kiểm soát các nhóm bệnh khác nhau và các triệu chứng của chúng ở trẻ em, không có nghiên cứu nào như vậy tập trung vào người cao tuổi. Ngoài ra, còn thiếu bằng chứng so sánh về tác động của các kỹ thuật này đối với các dấu hiệu sinh tồn, cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái của người cao tuổi. Xem xét những thiếu sót nêu trên, nghiên cứu hiện tại được tiến hành nhằm xác định tác động của các phương pháp ho, thổi máy đo chức năng hô hấp và bóng áp lực lên cơn đau, mức độ lo lắng và sự thoải mái của người cao tuổi trong quá trình áp dụng liệu pháp PIVC tại khoa cấp cứu. Những phát hiện của nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng này không chỉ đóng góp vào tài liệu khoa học mà còn cung cấp thông tin chuyên sâu cho thực hành quản lý cơn đau của điều dưỡng lâm sàng.
Các giả thuyết nghiên cứu
H0a Phương pháp ho thủ thuật không ảnh hưởng đến cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái của người cao tuổi trong quá trình áp dụng PIVC.
H1a Phương pháp ho thủ thuật ảnh hưởng đến cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái của người cao tuổi trong quá trình áp dụng PIVC.
H0b Phương pháp thổi máy đo dung tích phổi không ảnh hưởng đến cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái của người cao tuổi trong quá trình áp dụng PIVC.
H1b Phương pháp thổi máy đo dung tích phổi ảnh hưởng đến cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái của người cao tuổi trong quá trình áp dụng PIVC.
HoC Phương pháp bóng giảm căng thẳng không ảnh hưởng đến cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái của người cao tuổi trong quá trình áp dụng PIVC.
H1c Phương pháp bóng giảm căng thẳng ảnh hưởng đến cơn đau, sự lo lắng và mức độ thoải mái của người cao tuổi trong quá trình áp dụng PIVC.
Nghiên cứu này được tiến hành để xác định tác động của các phương pháp thủ thuật ho, thổi máy đo dung tích phổi và bóng căng thẳng đối với mức độ đau, lo lắng và thoải mái của người lớn tuổi trong quá trình thực hành đặt ống thông tĩnh mạch ngoại vi tại khoa cấp cứu. Mẫu nghiên cứu bao gồm ba nhóm can thiệp—thủ thuật ho, thổi máy đo dung tích phổi và bóng căng thẳng—và một nhóm đối chứng.
Mỗi nhóm bao gồm 31 bệnh nhân, tổng cộng là 124 bệnh nhân.
Các nhóm can thiệp cho thấy mức độ đau giảm đáng kể (p < 0,001) và mức độ lo lắng (p < 0,001) và mức độ thoải mái tăng đáng kể (p < 0,001) theo thời gian, so với nhóm đối chứng.
Do đó, các kỹ thuật thủ thuật ho, thổi hơi và bóng bóp cao su được phát hiện là có hiệu quả trong việc giảm mức độ đau và lo lắng cũng như nâng cao mức độ thoải mái ở người lớn tuổi trong quá trình đặt ống thông tĩnh mạch ngoại vi.
Hediye Özbay, Mensure Turan, Uğur Öner,
The impact of the cough trick, spirometer blowing, and stress ball methods on older adults’ pain, anxiety, and comfort during peripheral intravenous catheter practice: A randomized controlled study, Geriatric Nursing, Volume 65, 2025, 103460, ISSN 0197-4572, https://doi.org/10.1016/j.gerinurse.2025.103460.
(https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0197457225003039)