Tế bào T [Car-T Cells]: phòng tuyến tiếp theo trong liệu pháp miễn dịch ung thư cá nhân hóa

Tế bào T được thiết kế [Engineered Car- T cells] là tế bào lympho T đã được biến đổi gen để tăng cường khả năng nhận biết và tấn công các mục tiêu cụ thể, thường là tế bào ung thư hoặc tác nhân truyền nhiễm.

Lĩnh vực này đi đầu trong liệu pháp miễn dịch và đã cách mạng hóa các phương pháp điều trị một số loại ung thư.

Sau đây là lời giải thích về cách thức hoạt động của tế bào T được thiết kế và ý nghĩa của chúng trong điều trị ung thư:

🍀Thu thập tế bào T: Quá trình tạo ra tế bào T được thiết kế thường bắt đầu bằng việc thu thập tế bào T của chính bệnh nhân thông qua một quá trình gọi là tách bạch cầu. Trong quá trình tách bạch cầu, máu được lấy từ bệnh nhân và các tế bào T được tách khỏi các thành phần máu khác.

🍀Điều chỉnh tế bào T: Sau khi thu thập, các tế bào T được biến đổi gen trong phòng thí nghiệm để biểu hiện thụ thể kháng nguyên khảm (CAR chimeric antigen receptor) trên bề mặt của chúng. CAR được thiết kế để nhận biết một kháng nguyên cụ thể có trên bề mặt tế bào ung thư. Biến đổi gen thường đạt được bằng cách sử dụng các vectơ vi-rút hoặc các kỹ thuật chuyển gen khác.

🍀Tăng sinh tế bào T được thiết kế: Sau khi biến đổi, các tế bào T được thiết kế được nuôi cấy và tăng sinh trong phòng thí nghiệm để tạo ra một quần thể lớn các tế bào CAR-T. Quá trình này có thể mất vài ngày đến vài tuần.

🍀Truyền vào Bệnh nhân: Khi đã sản xuất đủ số lượng tế bào CAR-T, chúng được truyền trở lại vào máu của bệnh nhân. Các tế bào CAR-T được truyền lưu thông khắp cơ thể, nhắm mục tiêu và tấn công các tế bào ung thư biểu hiện kháng nguyên tương ứng.

🍀Nhận dạng và tiêu diệt tế bào Ung thư: Các tế bào T được thiết kế để nhận dạng các tế bào ung thư thông qua miền liên kết kháng nguyên của CAR. Sau khi được nhận dạng, các tế bào CAR-T sẽ được kích hoạt và bắt đầu một loạt các phản ứng miễn dịch, bao gồm giải phóng các phân tử gây độc tế bào và tiết ra các cytokine, dẫn đến việc tiêu diệt các tế bào ung thư.

🍀 Ứng dụng lâm sàng: Liệu pháp tế bào CAR-T đã cho thấy thành công đáng kể trong điều trị một số bệnh ác tính về huyết học, đặc biệt là các bệnh ác tính tế bào B như bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính (ALL) và một số loại u lympho không Hodgkin (NHL).

🍀Thách thức và tác dụng phụ: Mặc dù liệu pháp tế bào CAR-T đã chứng minh được kết quả đầy hứa hẹn, nhưng nó cũng đi kèm với những thách thức và tác dụng phụ tiềm ẩn độc đáo, bao gồm hội chứng giải phóng cytokine (CRS), độc tính thần kinh và các tác dụng không mong muốn. Việc quản lý các tác dụng phụ này là một khía cạnh quan trọng của CAR-T.

Tác giả Tejaswini B

Healthcare Specialist | Medicines & Drugs

University of Melbourne