NEJM – Phác đồ rút ngắn bằng đường uống để điều trị lao kháng thuốc
Tác giả Rajesh T. Gandhi, MD, đánh giá Guglielmetti L et al. N Engl J Med 1.2025
3 phác đồ bằng đường uống kéo dài 9 tháng khác nhau có thể so sánh với các đợt điều trị tiêu chuẩn kéo dài hơn.
Bệnh nhân mắc bệnh lao kháng rifampin (TB) thường được điều trị bằng phác đồ kéo dài từ 18 đến 24 tháng bao gồm thuốc tiêm, nhưng tỷ lệ hoàn thành thấp và xảy ra độc tính đáng kể. Trong năm 2016–2017, các nhà nghiên cứu đã triển khai thử nghiệm nhãn mở giai đoạn 3 quốc tế (endTB) để xem xét các phác đồ hoàn toàn bằng đường uống ngắn hơn cho bệnh lao kháng thuốc.
Khoảng 750 bệnh nhân từ 15 tuổi trở lên mắc bệnh lao phổi kháng rifampin, nhạy cảm với fluoroquinolone được phân ngẫu nhiên vào phác đồ điều trị chuẩn (theo hướng dẫn của WHO tại thời điểm đó) hoặc vào một trong năm phác đồ điều trị hoàn toàn bằng đường uống trong 9 tháng bao gồm nhiều sự kết hợp khác nhau của bedaquiline, clofazimine, delamanid, linezolid, levofloxacin, moxifloxacin và pyrazinamide. Điểm cuối chính là kết quả thuận lợi (một phần dựa trên phản ứng vi khuẩn học, hình ảnh học và lâm sàng) ở tuần thứ 73.
3 phác đồ thử nghiệm được phát hiện là không kém hơn so với phác đồ điều trị chuẩn. Tỷ lệ kết quả thuận lợi là:
Liệu pháp chuẩn (các phác đồ cá nhân hóa trong 18–24 tháng): 81%
🍀Bedaquiline, linezolid, moxifloxacin và pyrazinamide: 89%
🍀Bedaquiline, clofazimine, linezolid, levofloxacin và pyrazinamide: 90%
🍀Bedaquiline, delamanid, linezolid, levofloxacin và pyrazinamide: 85%
Các tác dụng phụ cấp độ 3 trở lên xảy ra ở 59% số người tham gia, với tỷ lệ tương tự giữa các phác đồ. Tỷ lệ độc tính gan cấp độ 3–4 là 12% tổng thể; tỷ lệ ở mỗi phác đồ thử nghiệm cao hơn so với phác đồ chuẩn
BÌNH LUẬN
Sự sẵn có của các loại thuốc mới đã cách mạng hóa việc điều trị bệnh lao kháng thuốc.
Năm 2022, WHO đã chấp thuận sử dụng phác đồ BPaLM uống toàn phần trong 6 tháng (bedaquiline, pretomanid, linezolid và moxifloxacin) cho những người không mang thai từ 14 tuổi trở lên mắc bệnh lao phổi kháng rifampin, nhạy cảm với fluoroquinolone; một phương pháp hiện được khuyến nghị trong hướng dẫn mới của ATS/IDSA. Hiện nay, có thêm các lựa chọn điều trị – bao gồm cả những lựa chọn từ thử nghiệm này – có thể được sử dụng cho hầu hết người lớn, trẻ em và phụ nữ mang thai.
TRÍCH DẪN
Guglielmetti L et al. Oral regimens for rifampin-resistant, fluoroquinolone-susceptible tuberculosis. N Engl J Med 2025 Jan 30; 392:468. (https://doi.org/10.1056/NEJMoa2400327)